zamek dla zwiedzajacych !
zamek
aleja lubomirskich
haha pedofilka
intencje 3panów
Pora umierać (2007)
Wi-fi w rzeszowie
22 lutego
Wystawa Psów Rasowych
Live and Acoustic 2008
Sweety
Zamek Lubomirskich jest najbardziej charakterystycznym obiektem zabytkowym Rzeszowa. W koñcu XVI w., na po³udnie od usytuowanego w¶ród rozlewisk Wis³oka miasta, na terenie odpowiadaj±cym wymogom obronno¶ci, ówczesny w³a¶ciciel Rzeszowa - Miko³aj Spytko Ligêza przyst±pi³ do budowy obronnej rezydencji, bêd±cej trudnego do zdobycia fortalicjum. Jest bardzo prawdopodobne, ¿e w miejscu gdzie obecnie stoi zamek ju¿ wcze¶niej mog³a istnieæ jaka¶ budowla. Na podstawie zachowanych szkiców rysunkowych Tylmana z Gameren oraz przechowywanej w Muzeum Czapskich w Krakowie inwentaryzacji Z. Hendla z 1897 roku wynika, ¿e przynajmniej czê¶æ istniej±cej tam wówczas zabudowy zosta³a w³±czona w obrêb budynku o charakterze obronnym, posiadaj±cym czworok±tny rzut zbli¿ony do prostok±ta. Ten zespó³ zabudowañ otoczony by³ murem kurtynowym z kamienia o grubo¶ci ponad 1,5 m, w którym umieszczone by³y szczelinowe strzelnice. Mo¿na przypuszczaæ, ¿e liczne zajazdy, a tak¿e atmosfera trwogi panuj±ca w Polsce po klêsce pod Cecor±, wp³ynê³y na to, ¿e po 1620 roku Ligêza, wówczas ju¿ Kasztelan Sandomierski, przyst±pi³ do zasadniczej przebudowy swej rezydencji, tworz±c z niej nowoczesny na owe czasy zamek typu "palazzo in fortezza". Wa³y i bastiony w typie nowow³oskim, nawi±zuj±ce we fragmentach do fortyfikacji w typie staroholenderskim usypano z lessu, czê¶ciowo wzmacniaj±c je kamienno-ceglanym p³aszczem, a czê¶ciowo obmurowuj±c blokami z surowej gliny. Przy budowie nowego zamku wykorzystano jednak mury kurtynowe ze strzelnicami poprzedniej fortecy jako ¶ciany zewnêtrzne trzech skrzyde³ nowej. Czwarte skrzyd³o móg³ stanowiæ przed³u¿ony budynek "dworu obronnego". W 1638 roku w³a¶cicielami ca³ej tej fortuny wraz z zamkiem w Rzeszowie zosta³a m³odsza córka M. S. Ligêzy i jej m±¿ Jerzy Sebastian Lubomirski. Na pewno ju¿ od 1682 do roku 1692 trwa³a prowadzona przez Tylmana z Gameren przebudowa i rozbudowa rzeszowskiego zamku. Tylman w pe³ni wykorzysta³ warunki obronne, a zw³aszcza zbudowane jeszcze przez Ligêzê przeszkody wodne, co zwiêksza³o skuteczno¶æ ognia na g³ównych kierunkach zagro¿enia.Sam zamek natomiast na skutek dzia³alno¶ci Tylmana z Gameren sta³ siê budowl± posiadaj±c± cztery dwukondygnacyjne skrzyd³a, z piêtrow± bram± na osi skrzyd³a zachodniego. Elewacje zewnêtrzne zosta³y zaopatrzone w trójk±tne szczyty wieñcz±ce skrajne i ¶rodkowe partie fasad, zakoñczone od do³u na boniowanych pilastrach. Przy okazji tej przebudowy rozebrano naro¿n± wie¿ê zamku z czasów Ligêzy. Pracami budowlanymi na zamku wed³ug projektu Tylmana kierowa³ najpierw Piotr Belotti, a nastêpnie jego syn Jan Chrzciciel Belotti. Jak wynika z zapisów w kronice rzeszowskich pijarów, prace te zosta³y zakoñczone przed po³ow± lat dziewiêædziesi±tych XVII w. Pod koniec XVII w. wybuch³ w Rzeszowie po¿ar, który spowodowa³ pewne zniszczenia tak¿e na zamku. Jego przebudowa wi±¿e siê z osob± Karola Henryka Wiedemanna, który po Janie Chrzcicielu Belottim na dworze J. I. Lubomirskiego zajmowa³ stanowisko architekta i in¿yniera wojskowego. Z zachowanych po Lubomirskich materia³ów archiwalnych wynika, ¿e prace by³y prowadzone przez szereg lat. I tak np. w latach 1724-1729 wykonywane by³y prace przy fortyfikacjach zamkowych, a w 1730 roku nast±pi³a renowacyjne wewn±trz budynku.
Bramê wjazdow± do zamku umocniono, ustawiaj±c na kurtynie muru po obu stronach wie¿y czterodzia³owe baterie na dzia³obitniach. W jednej z nich umieszczono cekhaus, a w drugiej kordegardy. Przykryto je pulpitowym dachem. Wtedy te¿ rozpoczêto nadbudowê wie¿y o nastêpn± kondygnacjê i he³m. W dniu 25 stycznia 1735 roku zajmowany przez Sasów zamek sp³on±³. Do jego odbudowy i zwi±zanych z tym prac remontowych przyst±piono w latach 1735-36. W 1737 roku z powodu du¿ych uszkodzeñ rozebrano bastion II ¶w. Antoniego i wybudowano go od nowa, na ruszcie z dêbowych pali wbitych w bagno. W 1740 roku ukoñczono budowê kaplicy zamkowej ¶w. Jerzego. Jak wynika z planu Wiedemanna z 1762 roku usytuowana ona by³a w p³n.-wsch. naro¿niku zamku i nakryta kopu³± z latarni±. W 1746 roku zamkowe fortyfikacje zosta³y wzmocnione dwuramiennikiem, który os³ania³ jego najbardziej zagro¿one p³d.-zach. czo³o. W dwa lata pó¼niej ukoñczono po czterech latach budowê wielkiego mostu przed zamkiem, zaprojektowanego przez Wiedemanna. Most mia³ trzy zwodzone pomosty (¶rodkowy dla pojazdów, boczne dla pieszych) i czê¶ciowo by³ os³oniêty wysokimi drewnianymi ¶cianami ze strzelnicami. Na p³d. czole rawelinu sta³a kordegarda, która prawdopodobnie powsta³a z przebudowanego budynku stajni. W tym czasie jeszcze raz zmodernizowano przedpiersia g³ównego obwodu obronnego, ustawiaj±c na naro¿ach bastionów (na kamiennych s³upach z kartuszami) drewniane budki obserwacyjne, u³atwiaj±ce obserwacjê przedpola. Rozbudowie uleg³y te¿ przeszkody na przedpolu obrony. Po ¶mierci Franciszka Lubomirskiego w 1812 roku zamek zosta³ przeznaczono na siedzibê urzêdu cyrkularnego s±du i wiêzienie, a w 1820 roku zosta³ oficjalnie wykupiony przez Austriaków od Jerzego Romana Lubomirskiego. W tym czasie sam zamek by³ mocno zaniedbany.
Letni Pa³acyk Lubomirskich
Przy al. Lubomirskich stoi dawny Pa³acyk Letni Lubomirskich, powsta³y ok. 1690 roku. W latach 1757-1760 przebudowa³ go K. H. Wiedemann w duchu modnego wówczas "maison de plaisance" i otoczy³ ogrodem w stylu francuskim W latach 1981-85 poddany zosta³ gruntownej restauracji i adaptowany dla potrzeb rzeszowskiej Wy¿szej Szko³y Pedagogicznej - filii Akademii Muzycznej w Krakowie. Zosta³ wzniesiony prawdopodobnie na prze³omie XVII i XVIII wieku, wed³ug projektu Tylmana z Gameren. Zbudowany jest w stylu pó¼nego baroku na rzucie litery "H", piêtrowy, z mansardowym dachem. Elewacjê stanowi dekoracja ornamentalna w typie saskiego rokoka oraz umieszczone w nich kamienne popiersia mê¿czyzn i kobiet wykonane w po³owie XVIII w. przedstawiaj±ce cz³onków rodziny Lubomirskich w strojach rzymskich senatorów. Ogród otacza stylowe ogrodzenie. W Skarpie, od strony po³udniowej, widoczny jest tunel prowadz±cy do podziemi pa³acu.
